Statik Proje Yaptırırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Statik proje, bir yapının güvenli, ekonomik ve yönetmeliklere uygun şekilde inşa edilmesi için en kritik mühendislik aşamalarından biridir. Taşıyıcı sistemin doğru tasarlanması hem yapı güvenliğini hem de yatırımın sürdürülebilirliğini doğrudan etkiler. Bu nedenle statik proje sürecinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

1. Mevcut Yönetmelik ve Standartlara Uygunluk

• Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY 2018) ve TS500 (Betonarme Yapılar için Kurallar) başta olmak üzere tüm güncel standartlar dikkate alınmalıdır.

• Uluslararası projelerde Eurocode veya ACI gibi ek standartlar da talep edilebilir.

• Yönetmeliklere uygun olmayan statik çözümler, ruhsat alınamaması veya yapının ileride güçlendirme gerektirmesiyle sonuçlanabilir.

2. Zemin ve Temel Etüdü

• Statik projeye başlamadan önce mutlaka zemin etüdü raporu hazırlanmalıdır.

• Taşıma gücü, zemin sınıfı, sıvılaşma potansiyeli, oturma ve şişme gibi parametreler doğru şekilde belirlenmelidir.

• Temel sistemi (radye, kazıklı, sürekli temel vb.) bu rapora göre seçilmelidir. Yanlış temel tasarımı yapının uzun vadeli performansını olumsuz etkiler.

3. Taşıyıcı Sistem Seçimi

• Yapının kullanım amacı (konut, ticari, endüstriyel), kat adedi, açıklıklar ve mimari tasarım göz önünde bulundurularak taşıyıcı sistem seçilmelidir.

• Betonarme, çelik, kompozit veya prefabrik sistemlerin avantajları ve dezavantajları mühendis tarafından değerlendirilmelidir.

• Mimari ile uyumlu, aynı zamanda deprem güvenliği sağlayan bir taşıyıcı sistem kurgusu tercih edilmelidir.

4. Yüklerin Doğru Hesaplanması

• Düşey yükler: Sabit yükler (kendi ağırlığı, kaplama, tesisat vb.) ve hareketli yükler (kullanıcı yükleri).

• Yatay yükler: Deprem ve rüzgâr etkileri.

• Yük kombinasyonlarının yönetmeliklere uygun oluşturulması ve güvenlik katsayılarının doğru uygulanması zorunludur.

5. Detaylı Hesap ve Modelleme

• Yapı, üç boyutlu analiz programları (ETABS, SAP2000, Sta4CAD, IdeCAD vb.) ile modellenmeli, farklı deprem yönleri ve yük kombinasyonları incelenmelidir.

• Perdeler, kolonlar, kirişler ve döşemeler arasında doğru rijitlik dağılımı sağlanmalıdır.

• Yapısal düzensizlikler (A1, A2, B1, B2 vb.) yönetmelik kapsamında kontrol edilmeli, gerekiyorsa tasarımda revizyon yapılmalıdır.

6. Ekonomiklik ve Uygulanabilirlik

• Gereksiz yere büyük kesitler veya aşırı donatı kullanımından kaçınılmalıdır.

• Projede kullanılan malzeme sınıfları (C30 beton, S420 çelik vb.) piyasada bulunabilir ve şantiyede uygulanabilir olmalıdır.

• Donatı detaylarının şantiyede kolay uygulanabilirliği gözetilmelidir.

7. Proje ve Uygulama Uyumu

• Statik proje ile mimari, elektrik ve mekanik projeler arasında uyum sağlanmalıdır.

• Kolon yerleşimleri, tesisat şaftları, asansör ve merdiven boşlukları arasında çakışma olmamalıdır.

• Çizimlerde donatı detayları açık, net ve şantiyede anlaşılır olmalıdır.

8. Kontrol ve Onay Süreci

• Proje, deneyimli bir inşaat mühendisi tarafından hazırlanmalı ve aynı derecede deneyimli bir mühendis tarafından mutla

  ka kontrol edilmelidir.

• Belediyeye onay sürecinde gerekli belgeler eksiksiz sunulmalı, resmi prosedürlere uygun hareket edilmelidir.

9. İşverenin Rolü

• İşveren, mühendis seçiminde yalnızca maliyeti değil, mühendisin deneyimi ve referanslarını da dikkate almalıdır.

• Proje sürecinde mühendis ile iletişim açık tutulmalı, gerekli bilgiler (mimari plan, kullanım amacı, yükler) eksiksiz paylaşılmalıdır.

•