Yöneticilere Nasihatler

Bu nasihat - vasiyet, Nesin Vakfı Yöneticisi Ali Nesin tarafından paylaşılmış olup inşaat sektöründe de saha mühendisliğinden, proje müdürlüğüne bizlere yol gösterebileceğini düşündüğümüz için burada paylaşılmıştır.

Vasiyetimdir

Ali Nesin

9 Şubat 2024’te başlanılmıştır.

Benden sonra Nesin Vakfı ya da Matematik Köyü’nün başına geçecek kişiye:

1. Eğer iyilik yapmanın bir bedeli yoksa, o iyiliği alabildiğine yap. Ama kesinlikle küçük kazançlar uğruna iyilik yapmaktan vazgeçme, çünkü çok kolaydır kendi çıkarını düşünüp iyilik yapmaktan vazgeçmek. Mesela neden durduk yere birine 10.000 dolar ödeyeceksin ki? O para cebinde kalsa senin için daha hayırlı olmaz mı? Herkesi ikna edebilirsin buna, çok kolay. İşin kolayına kaçma. Çok çok zorda kalmadıkça insanlara iyilik yap.

2. Çalışanlarını ailen olarak gör. Onlara yardım et. Onları hiçbir zaman zor durumda bırakma. Onları anla. Doğru insanın büyük bir değer olduğunu idrak et.

3. Haklı çıkmaya çalışma. Sen güçlüsün. Haksız olman senden bir şey eksiltmez. Yöneticilik, haksız çıkma sanatıdır. Gerektiğinde haklı çıkmaya çalışmadan (ve karşındakini çok fazla yaralamadan) tüm ilişkilerini kes.

4. Mümkün olduğunca vergi kaçırma, sigortasız işçi çalıştırma, yasadışı işler yapma. Bunun her zaman mümkün olmadığını en iyi ben bilirim. Öte yandan iyilik, doğruluk, güzellik, yararlılık birleşmişse ve kazanma ihtimalin varsa, yasa filan tanıma. Hayat hakkını verecektir.

5. Hamlelerinde, atılımlarında ilk kıstasın güzellik olsun (en kolayı). İkincisi iyilik olsun. Üçüncüsü (ve en zoru) doğruluk olsun. Bir de yararlılık var dikkat etmen gereken. Ama hiçbir zaman hesabı kitabı unutma. Hesapsız kitapsız girişimler ne kadar iyi niyetli olursa olsun herkese (ve tabii kuruma da) zarar verir.

6. Ender istisnalar dışında, bir çalışanın en küçük bir falsosu ileride büyük zararlar verebilir. Bunu aklında tut. Mesela biri bir defa yalan söylemişse mutlaka bir defa daha yalan söyleyecektir, bunu aklından çıkarma. Ender de olsa buna istisnalar biliyorum, bu istisnalar senin en sadık çalışanların da olabilir zamanla. Tehlikenin farkında ol en azından.

7. Çalışanlarına güven, üç beş kuruşun peşine düşüp onları kontrol etmeye kalkışma, ama çalıp çırpacaklarını sınırla. Bu da ancak düzenli hazırlanan haftalık ya da aylık mali raporlarla anlaşılır. İçinde bulunduğun kurumun büyüklüğüne göre yardımcılarından haftalık ya da aylık mali raporlar iste, “nakit akışı” dedikleri. Bu raporlarda geçmiş harcamalar göründüğü gibi, gelecekte öngörülen harcamalar da olsun. Planlarını buna göre yap.

8. Çalışanlarının belli bir özgürlüğü olsun. Özgür çalışan daha verimli çalışır, daha içten çalışır ve hatta etrafına mutluluk saçar. Özgürlüğünün hakkını veren çalışanına daha fazla özgürlük ver.

9. Kazancını (bağışları değil tabii, sadece ticari kazançlarını) çalışanlarla paylaşmaktan çekinme.

10. Hiçbir zaman kendini düşünme. Her koşulda ayakta kalacağına inan, yeter ki etik yanlış yapma ve ne olur yanlış yapma. Ahlaksızlık insanı bitirir. Kimseye yalan söyleme. Yalan söylemen gereken bir işe girişme, yanlışlıkla girişirsen de, içini kus, yiğitçe doğruyu söyle.

11. Bunu söylemeye gerek yok ama söylemezsem eksik kalır sanki: Öncelik çocuklara, yoksullara, şanssızlara, gençlere, itibarsızlaştırılanlara, mağdurlara, insan haklarına, gerisini sen tamamla.

Ali Nesin